Serial Zorro

ZORINA13

Niemal od początku cywilizacji ludzie zachwycali się tym, jak wdzięcznymi i charyzmatycznymi zwierzętami są lisy. W wielu kulturach są one utożsamiane ze sprytem i przebiegłością, pojawiają się często w literaturze, dziełach sztuki czy przysłowiach.
Chyba najsłynniejszym jest Zorro ,bo jest przebiegły i sprytny nasz bohater niczym lis.

Kronikarz56

No tak, chociaż trzeba uczciwie zaznaczyć, że pierwotnie lis był symbolem nie tylko sprytu, ale również podłej przebiegłości, oszustwa i matactwa. Osobą, której za nic w świecie nie można zaufać. Dopiero później obraz lisów w bajkach i baśniach znacznie się ocieplił. W pierwszych zaś opowieściach to po prostu nędzne cwaniaczki. Zacznijmy może od początku. Od Ezopa, chyba twórcę bajek zwierzęcych.

ZORINA13

Proszę przedstawić lisie sylwetki.

Kronikarz56

Zacznijmy zatem od bajki o lisie i kruku z bajki Ezopa. Kruk miał w dziobie ser i próbował go zjeść, gdy nagle zjawił się lis i zaczął mu kadzić, chwalić go ponad miarę i zaczął chwalić jego śpiew, kruk więc, aby popisać się przed nim, zaczął krakać, ser wypadł mu z dzioba i złapał go lis, który z nim uciekł.

To chyba jedna z pierwszych bajek o lisie. A było ich znacznie więcej. Od niej chyba jednak zaczęło się tworzenie wizerunku lisa cwaniaka.

ZORINA13

Rozumiem. To bardzo ciekawe.

Kronikarz56

Podobną wizję pokazywali w innych bajkach. Przykładowo La Fontaine napisał bajkę o Lisie i Bocianie. Według niej Lis zaprosił Bociana do siebie na ucztę, ale podał mu jedzenie z płaskiego talerza i z powodu swojego dzioba Bocian nie mógł niczego zjeść i Lis wszystko zjadł. Jednak w tej bajce Bocian odegrał się na Lisie, umieścił jedzenie we flaszce i zaprosił Lisa na ucztę i podał mu to. Lis nie mógł nic zjeść z tego powodu, ale docenił pomysłowość Bociana.

Swoją drogą, to nawiązali do tej bajki w powieści "SZATAN Z SIÓDMEJ KLASY". Zostawiając wskazówki do swego skarbu, Francuz zostawił taki oto wiersz:

Znajdziesz w domu tego,
Kto powróci wkrótce z Egiptu
I nigdy nie jadł na uczcie z płaskiego talerza.

ZORINA13

Nie kojarzę tej bajki.

Kronikarz56

To bajka La Fontaine'a. Naprawdę ciekawa. I kolejna pokazująca nam to, jak lisy są cwane. Ale poszukajmy dalej, kolejne filmowe oraz książkowe lisy. Ciekawa kolejnych przykładów? Smile

ZORINA13

Proszę opowiedzieć.

Kronikarz56

Istnieje bajka Adama Mickiewicza "LIS I KOZIEŁ", podczas której Lis zamierza upolować gąskę, ta jednak mu się uchyla, on zaś ląduje na dnie studni, na szczęście dla siebie wyschniętej. Do studni zagląda kozioł. Lis wie, że studnia jest za duża i sam z niej się nie wydostanie, dlatego udaje, że pije z niej wodę i jaka ona cudowna. Kozieł zazdrosny sam chce spróbować tej wody i wskakuje do studni. Lis zaś wskakuje na niego i z niego na zrąb studni, po czym bierze nogi za pas, zostawiając głupiego kozła w studni.

ZORINA13

Kronikarz56

Tak, to jest właśnie ta bajka Mickiewicza. Jak zatem widzisz, polscy poeci nie bardzo lubili lisy. Ale to, co napisał Mickiewicz, to jeszcze nic. Jan Brzechwa ukazał lisy w jeszcze gorszym świetle. Ciekawa przykładów? Smile

ZORINA13

Proszę opowiedzieć, czym one się różnią od siebie.

Kronikarz56

Pierwszym znanym mi przykładem jest bajka Brzechwy "LIS I JASKÓŁKA". W tej oto bajce tytułowi bohaterowie zawierają spółkę, aby sadzić i hodować wspólnie, a potem się dzielić. Aby było sprawiedliwie, mają dzielić się tak: jedna strona bierze tzw. korzonki (ta część warzywa, co jest w ziemi), a druga tzw. odsłonki (ta część warzywa, która wyrasta ponad ziemię). Jaskółka za pierwszym razem wybiera "odsłonki", więc lis zasadza na polu... marchew. Gdy ta wzrasta, lis bierze jadalną część, a sama nać zostaje lisowi. Jaskółka wpada na pomysł, aby tym razem zamienili się i to ona bierze korzonki, a on "odsłonki". Lis na to przystaje i zasiał pole... kapustą. W ten sposób, gdy przyszło zbierać plony, lis wziął całą kapustę, a jaskółce zostały jedynie malutkie, znajdujące się w ziemi korzonki.

Bajka kończy się morałem: "I odtąd mówiły jaskółki, że niedobre są spółki".

ZORINA13

A to stąd się to wzięło.